นอนกัดฟัน เป็นอาการผิดปกติขณะนอนหลับอีกประเภทหนึ่ง ที่เกิดขึ้นโดยที่เราอาจจะไม่รู้ตัว ซึ่งจะมีการขบเคี้ยวฟันแน่น หรือบดฟันบนและฟันล่างถูซ้ำไปมา ไม่ใช่เพียงส่งเสียงดังสร้างความรำคาญแก่คนข้างๆ เท่านั้น แต่บ่งบอกถึงสัญญาณอันตรายที่หลายคนไม่เคยรู้
สาเหตุของการนอนกัดฟัน
- ความเครียดและความวิตกกังวลในชีวิตประจำวัน ทำให้เกิดการขบเคี้ยวฟันโดยไม่รู้ตัว
- สภาพของฟันในแต่ละคน ไม่ว่าจะเป็นฟันซ้อนเก ขนาดของฟันที่ไม่ปกติ รวมถึงการขาดหายไปของฟันที่หัก
- ผลข้างเคียงจากการใช้ยาบางประเภท เช่น ยาทางจิตเวชที่มีผลกระทบต่ออารมณ์หรือจิตใจ
- โรคบางชนิดที่ทำให้กล้ามเนื้อทำงานผิดปกติ เช่น พาร์กินสัน
- สารกระตุ้นต่างๆ เช่น การสูบบุหรี่ ดื่มกาแฟ หรือดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์
ส่วนการจะรู้ว่าเรานอนกัดฟันหรือไม่ ส่วนมากคนที่นอนด้วยจะบอกเราได้เพราะจะได้ยินเสียงผิดปกติชัดเจน แต่บางคนถ้ากัดฟันแบบกัดแน่น ไม่ไถฟันไปมา ก็ไม่ได้ยินเสียง คนนอนกัดฟันต้องหมั่นสังเกตตัวเองด้วย
สัญญาณบอกอาการของการนอนกัดฟัน
- เสียงดังจากการกัด บด เคี้ยวฟัน ที่เกิดระหว่างนอนหลับ
- เวลาจะอ้าหรือหุบปาก รู้สึกติดขัดและทำได้ไม่เต็มที่
- ฟันมีการสึกกร่อนเร็วกว่าปกติ ไม่สมกับช่วงวัย
- มีอาการเสียวฟันทุกครั้ง เมื่อดื่มน้ำร้อนหรือน้ำเย็น
- บางครั้งรุนแรงถึงขั้นฟันแตกหัก จากการบดเคี้ยวติดต่อกันนานๆ
- ปวดข้อต่อขากรรไกร หรือมีอาการข้อต่อขากรรไกรอักเสบ
- หลังตื่นนอนมีอาการเมื่อยตึง ที่ขมับใบหน้าหรือต้นคอ
- มีอาการปวดหัวบ่อยครั้งหลังตื่นนอน หรือปวดหัวโดยไม่รู้สาเหตุระหว่างวัน
หากหมั่นเช็คความผิดปกติของฟันและช่องปากให้ดี จะสังเกตได้ถึงความผิดปกติที่เกิดขึ้นได้อย่างชัดเจน โดยเฉพาะคนที่นอนคนเดียว ถ้ามีอาการหลายอย่างบ่งชี้ว่าตนเองนอนกัดฟัน ควรรีบไปปรึกษาแพทย์ เพราะการนอนกัดฟันจะนำมาซึ่งผลเสียมากมาย
ผลเสียของการนอนกัดฟัน
- เกิดการฟันบิ่น ฟันแตก ฟันร้าว หนักที่สุดถึงขั้นสึกจนทะลุโพรงประสาทฟัน ทำให้ปวดฟันเคี้ยวอาหารไม่ได้
- ฟันมีอาการสึก สั้น และบางลง คอฟันสึกเป็นล่องลึก เมื่อทิ้งไว้นาน อาจส่งผลไปถึงรูปหน้าของเราด้วย
- อ้าปากไม่ค่อยขึ้น เคี้ยวอาหารได้ไม่ปกติ เพราะความเมื่อยล้าบริเวณใบหน้า และข้อต่อขากรรไกร
- ส่งผลต่อความสัมพันธ์ของคู่รักหรือสามีภรรยา เพราะเสียงดังจากการนอนกัดฟัน รบกวนคนที่นอนข้างๆ ให้นอนหลับไม่สนิททุกคืน
การนอนกัดฟันทำให้อาการนอนกรนแย่ลง
สำหรับคนที่สงสัยว่า การนอนกัดฟันกับการนอนกรน มีส่วนเกี่ยวข้องกันหรือไม่ และการนอนกัดฟันจะทำให้อาการนอนกรนแย่ลงจริงไหม นพ.ธีรเดช คุปตานนท์ แพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านการรักษานอนกรน ให้ความรู้ในเรื่องนี้ไว้ว่า เวลาเรานอนกัดฟันจะมีการไปกระตุ้นบริเวณสมอง ทำให้สมองตื่นตัวอยู่ตลอดเวลา ยิ่งถ้ากัดฟันถี่ๆ ก็จะกระตุ้นสมองไปเรื่อยๆ จนทำให้เรานอนพักผ่อนได้ไม่เต็มที่ และจะทำให้กล้ามเนื้อทางเดินหายใจล้าลง เวลากล้ามเนื้อทางเดินหายใจล้าลง ก็จะทำให้ช่องทางเดินหายใจตีบ แคบ แล้วเราก็จะนอนกรนได้ จึงบอกได้ว่าภาวะการนอนกัดฟัน จะส่งผลให้การนอนกรนแย่ลงได้ด้วย
วิธีป้องกันการนอนกัดฟัน
- ตรวจสุขภาพฟันโดยทันตแพทย์เป็นประจำ เพื่อตรวจเช็คสุขภาพของช่องปากและฟัน
- หาวิธีคลายเครียดและวิตกกังวลให้ตัวเอง เพื่อให้นอนได้อย่างสบายใจ
- หลีกเลี่ยงการกัดสิ่งของที่มีความแข็งต่างๆ จนรู้สึกเคยชิน และติดเป็นนิสัย
- หลีกเลี่ยงการใช้สารเสพติด และสารกระตุ้นต่างๆ
- สังเกตตัวเองว่าการสูบบุหรี่ และดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ มีผลต่อการกัดฟันหรือไม่
- พยายามผ่อนคลายขากกรรไกรเวลาตื่นนอน
- ฝึกนิสัยการนอนหลับอย่างมีประสิทธิภาพ ทั้งการนอนให้ตรงเวลา ไม่นอนดึก ตื่นให้ตรงเวลา
บทส่งท้าย
การนอนกัดฟันอาจฟังดูเป็นเรื่องเล็ก แต่ก็เป็นสิ่งที่ไม่ควรมองข้าม เพราะผลเสียที่ตามมาจากนอนกัดฟัน มีทั้งส่งผลต่อตัวเราโดยตรง และส่งผลต่อความสัมพันธ์กันคนใกล้ชิด นอกจากต้องหมั่นดูแลสุขภาพด้านการนอน สุขภาพช่องปากและฟันให้ดีแล้ว
ใครที่อยากรู้ให้แน่ชัดว่าตัวเองนอนกัดฟันหรือไม่ หรือนอนกัดฟันรุนแรงเพียงใด แนะนำให้ลองเข้าปรึกษาแพทย์ ทำการตรวจ Sleep Test ช่วยวัดการทำงานของกล้ามเนื้อบดเคี้ยวขณะนอนหลับ ว่าอยู่ในขั้นอันตรายหรือไม่ เพื่อหาทางรักษาที่ถูกต้อง
ศูนย์ตรวจ และรักษาภาวะนอนกรน และการนอนหลับที่ผิดปกติ กรุงเทพ สลีป เซ็นเตอร์ บริการตรวจวินิจฉัยการนอนหลับ (sleep test) แบบ Full sleep test (ให้การตรวจการนอนหลับ) และแบบ Home sleep test (ให้การตรวจการนอนหลับที่บ้าน) พร้อมรักษาโรคอื่น ๆ ที่เกี่ยวกับการนอนหลับ เช่น โรคนอนไม่หลับ นอนละเมอ ง่วงหลับเวลากลางวัน บริการรักษาภาวะนอนกรน และหยุดหายใจขณะหลับชนิดอุดกั้น (Obstructive Sleep Apnea) โดยการใช้เครื่องอัดอากาศแรงดันบวก (CPAP) โดยแพทย์ผู้ชำนาญการคุณวุฒิ ที่ได้รับการรับรองจาก American Board of Sleep Medicine และเจ้าหน้าที่ ที่คอยให้บริการอย่างอบอุ่น สุภาพ และเป็นกันเอง ในบรรยากาศที่พักส่วนตัวที่เงียบสงบ และร่มรื่น
กรุงเทพ สลีป เซ็นเตอร์
ศูนย์ตรวจรักษาภาวะนอนกรน และนอนไม่หลับ
เพื่อให้การนอนของคุณ เป็นช่วงเวลาแห่งการพักผ่อนอย่างแท้จริง
โทรปรึกษา 064-649-1919, 02-089-8687
