คำถามยอดฮิตที่มักพบกับคนนอนกรนและมีภาวะหยุดหายใจขณะหลับ คือการใช้เครื่อง CPAP ในการรักษามีประสิทธิภาพเพียงใด และมีผลดีหรือผลเสียอย่างไรกับร่างกายบ้าง เป็นข้อข้องใจที่หลายคนสงสัย เพราะต้องเปลี่ยนชีวิตการนอนปกติ มาใช้เครื่อง CPAP เพื่อช่วยให้นอนหลับได้ดีขึ้น วันนี้มาหาคำตอบกันค่ะ
หลายคนอาจยังไม่รู้ว่า ผลวิจัยจากทั่วโลก ยกให้การใช้เครื่อง CPAP จัดเป็นการรักษา ภาวะอุดกั้นทางเดินหายใจขณะหลับ ระดับปานกลางหรือรุนแรง ที่มีประสิทธิภาพดีที่สุด ในแบบที่ไม่ต้องผ่าตัด ซึ่งการใช้เครื่อง CPAP ตลอดทั้งคืน เป็นประจำทุกคืน จะส่งผลดีต่อสุขภาพ ทั้งในระยะสั้นและระยะยาว
เริ่มจาก ผลดีในระยะสั้น ของผู้ใช้เครื่อง CPAP จะไม่มีอาการนอนกรนอีกต่อไป และจะยังรับรู้ได้ด้วยตนเองว่านอนหลับได้ดีขึ้น ตื่นขึ้นมาจะสดชื่น ไม่มีอาการอ่อนเพลีย ไม่ง่วงนอนตอนกลางวัน สามารถใช้ชีวิตประจำวันได้อย่างกระปรี้กระเปร่า สมาธิดีขึ้น ความจำดีขี้น ไม่ง่วงขณะขับรถหรือทำงาน เป็นความรู้สึกที่แตกต่างจากปกติที่รับรู้ได้อย่างชัดเจน
ส่วนผลดีในระยะยาว ผู้ใช้เครื่อง CPAP จะมาสามารถลดความเสี่ยงจากโรคต่างๆ ที่อาจเกิดจากภาวะหยุดหายใจขณะหลับ เช่น โรคหัวใจ โรคความดันโลหิตสูง โรคหลอดเลือดสมอง เป็นต้น ซึ่งในการรักษาการนอนกรนและภาวะหยุดหายใจขณะหลับ ด้วยเครื่อง CPAP นั้น ถ้าได้รับคำแนะนำจากแพทย์เฉพาะทางผู้มีประสบการณ์ จะมีภาวะแทรกซ้อนในการรักษาน้อยมาก
ปัญหาที่มักพบบ่อยสำหรับผู้ใช้เครื่อง CPAP จะมีตั้งแต่ รู้สึกอึดอัดเนื่องจากแรงดันลมแรงไป ในข้อนี้สามารถแก้ได้ง่ายๆ โดยตั้งแรงดันลมที่ระดับต่ำๆ ก่อนในช่วงเริ่มต้นการนอน และตั้งค่าให้เครื่องค่อยๆ ปรับแรงดันลมเพิ่มขึ้นเป็นลำดับ หากอาการนี้ยังมีอยู่ อาจเกิดจากการตั้งค่าแรงดันลมของเครื่องที่ผิดพลาด ควรปรึกษาแพทย์เพื่อตั้งค่าให้ถูกต้อง อีกเรื่องคือ เกิดลมรั่วจากหน้ากาก ในกรณีนี้ ลองรัดหน้ากากให้แน่นขึ้น หรือถ้ายังรู้สึกหน้ากากมีขนาดใหญ่หรือเล็กเกินไป ก็ควรเปลี่ยนขนาดหน้ากากหรือชนิดของหน้ากากให้เหมาะสม
ส่วนถ้าใครใช้เครื่อง CPAP แล้วรู้สึกปากแห้งหรือคอแห้ง อยากให้ลองเปลี่ยนมาใช้เครื่อง CPAP รุ่นที่มีเครื่องทำความชื้น (Heated humidifier) หรือลองเปลี่ยนมาใช้หน้ากากแบบครอบปากและจมูก (Full Face Mask) ที่สำคัญควรหลีกเลี่ยงอากาศที่เย็นเกินไป ถ้าเปิดเครื่องปรับอากาศตอนนอน ควรตั้งอุณหภูมิไม่ให้ต่ำกว่า 25 องศาเซลเซียส ในกรณีที่ใช้พัดลมควรให้พัดลมส่ายไปมา ไม่จ่อมาที่ตัวเองโดยตรงทั้งคืน
การใช้เครื่อง CPAP เป็นการรักษาการนอนกรนและภาวะหยุดหายใจขณะหลับที่ต้องใช้ความสม่ำเสมอในการรักษา เพราะฉะนั้นควรใช้ต่อเนื่องทุกคืน เพื่อผลดีต่อสุขภาพของในระยะยาว และต้องหมั่นดูแลรักษา ทำความสะอาดตัวเครื่อง CPAP หน้ากาก และอุปกรณ์ต่างๆ รวมทั้งหมั่นเปลี่ยนแผ่นกรองอากาศ (Filter) อย่างสม่ำเสมอ เพื่อลดอัตราการติดเชื้อ และยืดอายุการใช้งานเครื่องให้ยาวนานมากขึ้นด้วย
